การสร้างคุณค่าในตนเอง เสริมภูมิคุ้มกันในชีวิต
เล่าเมื่อวันที่ 16 ก.ค. 61
โดยสุฑาทิพย์ คำเที่ยง
การสร้างคุณค่าในตนเองเป็นกระบวนการพัฒนาบุคคลเพื่อให้เกิดการยอมรับตนเองตามความเป็นจริง มีความภาคภูมิใจและเชื่อมั่นในความสามารถของตนเอง สามารถควบคุมการแสดงออกอย่างเหมาะสมตามกาลเทศะ และสถานการณ์ ขณะเดียวกันรู้ว่าตนมีจุดแข็ง หรือความสามารถในเรื่องใด พร้อมที่จะนำความสามารถมาใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อตนเองและผู้อื่นได้ การสร้างคุณค่าในตนเองสามารถเริ่มได้ตั้งแต่แรกเกิด โดยครอบครัวมีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมกิจกรรมที่ครอบคลุมองค์ประกอบ 4 ด้าน คือ1
ตัวฉัน (I) คือ การมีความตระหนักในตนเอง ด้วยการทำให้เด็กเรียนรู้ว่า ตัวฉันเป็นใคร มีความสำคัญอย่างไร ตัวฉันอยู่ที่ไหน มีบทบาทอย่างไรในครอบครัว พื้นที่ใดเป็นพื้นที่ของตัวฉัน ขอบเขตของพื้นที่ในส่วนตนและพื้นที่ภายนอกที่ฉันเป็นเจ้าของ มีความสำคัญอย่างไร
การริเริ่ม (initiative) คือ การเลี้ยงดูที่ให้โอกาสเด็กได้เรียนรู้ ทดลองทำสิ่งต่างๆด้วยตนเอง ส่งเสริมให้เด็กกล้าคิด กล้าแสดงออกและมีท่าทีที่เหมาะสมในการเสริมแรงทางบวกด้วยการชื่นชมหรือตั้งข้อสังเกตต่อพฤติกรรมของเด็กโดยไม่ตำหนิ หรือตัดสินจนเด็กเสียกำลังใจ
ความเป็นอิสระ (independence) คือ การให้เด็กแสดงออกอย่างเป็นอิสระ ทำกิจวัตรประจำวันได้ด้วยตนเอง ไม่พึ่งพิงผู้อื่นจนไม่เหมาะสม การเปิดโอกาสให้เด็กได้ใช้ชีวิตด้วยการเป็นตัวของตัวเอง มีอิสระในการเลือกหรือตัดสินใจด้วยตัวเอง จะช่วยสร้างความเชื่อมั่นในตนเองและลดความกลัวได้
การมีปฏิสัมพันธ์ (interaction) คือ การช่วยให้เกิดการเรียนรู้เรื่องการอยู่ร่วมกันกับผู้อื่นอย่างเหมาะสม ยอมรับข้อจำกัดและชื่นชมข้อดีของแต่ละฝ่าย และรู้จักเลือกที่จะใช้ท่าทีที่เหมาะสมในการสร้างความสัมพันธ์กับผู้อื่นในสังคม
ดังนั้น การสร้างคุณค่าในตนเองเป็นการเสริมภูมิคุ้มกันในชีวิต เพื่อให้บุคคลสามารถดำรงชีวิตและมุ่งไปสู่เป้าหมายในชีวิตได้อย่างมีความสุข
บรรณานุกรม
- อภิญญา เวชยชัย . (2557). การเสริมพลังอำนาจในการปฏิบัติงานสังคมมสงเคราะห์. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.